3.5 Vocabulary

The minimum core vocabulary lists are primarily intended as a guide for teachers to assist in the planning of schemes of work.

The assessment tasks at Foundation Tier will require students to understand and respond to common or familiar words and/or forms of words that are not on the vocabulary list.

The assessment tasks at Higher Tier will require students to understand and respond to words and/or forms of words that are not on the vocabulary list and which are less common or familiar than those used in relation to Foundation Tier assessments.

Vocabulary listed under a particular theme should be considered transferable, as appropriate, to the other themes.

Students will be expected to be familiar with feminine forms of nouns/adjectives where these are not given.

Rubrics and instructions

The following is a guide to the sort of rubrics and instructions which will be used in Section B of the Listening and Reading exams. The list is indicative, not exclusive.

Polish	English
NB Możesz użyć tę samą literę więcej niż jeden raz.	NB You can use the same letter more than once.
Która to jest osoba? Napisz imię właściwej osoby.	Which person is it? Write the name of the correct person.
Kto to jest? Napisz imię tej osoby.	Who is it? Write the name of the correct person.
Wybierz poprawne zdanie. Wybierz (dwa) poprawne zdania.	Choose the correct sentence. Choose (two) correct sentences.
Wybierz poprawną odpowiedź.	Choose the correct answer.
Dokończ/ uzupełnij … po polsku.	Complete…in Polish.
Uzupełnij tabelkę.	Complete the grid.
Uzupełnij tekst słowami wybranymi z listy poniżej.	Complete the following text with words from the list below.
Zdecyduj, czy to jest: prawda (P), fałsz (F), czy nie jest wspomniane w tekście (?). Napisz P, F, ?.	Decide if it is True (P), False (N) or Not Mentioned (?). Write P, N or ?.
Podaj dwa szczegóły/ detale.	Give (two) details.
Posłuchaj tego urywka…/ fragmentu…/ wyjątku... Posłuchaj rozmowy/ wywiadu/ raportu…	Listen to this passage … /this extract … Listen to this conversation/this interview/this report …
Wpisz poprawną literę w każdą kratkę.	Write the correct letter in each box.
Wpisz porawną literę w kratkę.	Write the correct letter in the box.
Wpisz porawne litery w kratki.	Write the correct letters in the boxes.
Rozpoznaj/ zidentyfikuj właściwą osobę.	Identify the correct person.
Nie musisz pisać pełnymi zdaniami.	It is not necessary to write in full sentences.
Przeczytaj….	Read…
Wymień jedną stronę pozytywną i jedną negatywną. Wymień jedną zaletę i jedną wadę.	Mention one positive and one negative aspect. Mention one advantage and one disadvantage.
Dla opinii pozytywnej napisz P Dla opinii negatywnej napisz N Dla opinii pozytywnej i negatywnej napisz P+N	For a positive opinion, write P For a negative opinion, write N For a positive and negative opinion, write P+N
Która odpowiedź jest poprawna?	Which is the correct answer?
Wypełnij luki.	Fill in the blanks.
Odpowiedz na te pytania.	Answer these questions.
Odpowiedz (na te pytania) po polsku.	Answer (the questions) in Polish.

The following is a guide to the sort of rubrics and instructions which will be used in the Writing exam. The list is indicative, not exclusive.

Polish	English
Opisz…	Describe…
Napisz…	Write…
Napisz około 40 słów po polsku.	Write approximately 40 words in Polish.
Napisz około 90 słów po polsku. Napisz coś na temat każdego podpunktu.	Write approximately 90 words in Polish. Write something about each bullet point.
Napisz około 150 słów po polsku. Napisz coś na temat obydwu podpunktów.	Write approximately 150 words in Polish. Write something about both bullet points.
Co widzisz na fotografii? Napisz cztery zdania po polsku.	Write four sentences in Polish about the photo.
Wspomnij…/ Wymień…	Mention...

General vocabulary

Students will be expected to use and understand the general vocabulary listed below. This vocabulary is not restricted to specific settings and can occur in any of the themes listed in the specification.

Comparisons

Polish	English
podobny	similar
przeciwny	opposite
różny (różnie)	different(ly)
taki sam	the same, equal
dobry, lepszy, najlepszy	good, better, the best
inny	different
mniej	less
porównać	to compare
przynajmniej	at least
różnica	difference
różny	different
taki jak	as … as
w zasadzie; w sumie	in principle
wiele; więcej; najwięcej	much, more, the most
wysoki; wyższy; najwyższy	high, higher, the highest
zły; gorszy, najgorszy	bad, worse, the worst

Conjunctions and connectives

Polish	English
aby	so that, in order that
albo…albo	either ... or ...
ani…ani	neither ... nor
aż do	until, up to
bez wątpienia	without a doubt
czy	whether
dlatego, z tego powodu	therefore, because of that
jakby; jak gdyby	as if, as though
jakkolwiek	anyhow
jednak	nevertheless
jeżeli	if, provided that
kiedy	when
najpierw	at first
naprawdę	actually, really
nie tylko ….ale również	not only … but also
niemniej jednak	if, nevertheless
niestety	unfortunately
oczywiście	of course, obviously
od	from
od kiedy	since
oprócz, z wyjątkiem	besides, apart from, except
po pierwsze, po drugie, po trzecie	firstly, secondly, thirdly
podczas, gdy	while
pomimo to	despite, nevertheless, even so
pomimo że	although
ponieważ	because
potem	afterwards
przecież	after all
przypadkiem	by chance
też	also
to jest	that is (ie)
w każdym razie	anyway, in any case
w końcu	eventually, in the end, finally
w przeciwnym razie	otherwise, or else
zanim	before
że	that
żeby	(in order) to

Prepositions

Polish	English
do	to
na	on
od	from
przy	near, by
bez	without
dla	for
dookoła, około	around, at about
koło	near
naprzeciw	opposite
obok	next to, beside
po, zgodnie z	after, according to
pod	under, below
podczas	during
pomiędzy	between
ponad	over, above
przed	in front of, before, ago
przez	through
z	from, with
z powodu	because of
za	behind

Negatives

Polish	English
wcale	not at all
ani	not even
już nie	no longer
nic	nothing
nigdy	never
nikt	nobody
nie	not
jeszcze nie	not yet
zupełnie nie	not at all

Alphabet

Students are expected to know the letters of the alphabet.

Polish	English
litera	letter
przeliterować	to spell

Numbers

Students are expected to know the cardinal numbers 0 - 1,000 and the word for 1,000,000 = Milion.

They are also expected to know the ordinal numbers first - tenth eg 1st = pierwszy; 2nd = drugi; 3rd = trzeci etc.

Other number expressions

Polish	English
cyfra	figure, digit
liczba, numer	number
para	pair
tuzin	dozen

Money

Polish	English
banknot	note
drobne	small change
gotówka	cash
kieszonkowe	pocket money
moneta	coin
rozmienić	to change
złotówka, jeden złoty, dwa złote, pięć złotych	one zloty, two zloty, five zloty

Asking questions

Polish	English
Co to jest?	What is this?
Co widzisz na fotografii?	What do you see on the photograph?
Co?	What?
Czy?	Word put at the start of a sentence to make it into a question
Dlaczego?	Why?
Dokąd?	Where to?
Gdzie?	Where?
Ile?	How much/many?
Jak długo?	How long?
Jak?	How?
Jaki?	What sort of …?
Kiedy?	When?
Kto?	Who?
Który?	Which? Which one?
Skąd?	Where from?
Z czym?	What with?

Greetings and exclamations

Polish	English
Bardzo mi miło	It’s a pleasure
Do widzenia	Goodbye
Do zobaczenia	See you later
Dzień dobry	Good morning
Dziękuję	Thank you
Gratulacje!	Congratulations!
Na zdrowie!	Cheers!
Nie ma za co	You're welcome, don’t mention it
Powodzenia!	Good luck!
Przepraszam	Excuse me/sorry
Ratunku! Na pomoc!	Help!
Smacznego!	Bon appétit! enjoy your meal!
Udanych wakacji!	Have a good/nice holiday!
Wesołych Świąt!	Merry Christmas!
Witamy!	Welcome!
Wszystkiego najlepszego!	All the best!

Opinions

Polish	English
bać się	to be afraid
bezmyślny	thoughtless
bezpieczny	safe
bezsensowny	senseless
bezużyteczny	useless
być przeciwko czemuś	to be against something
być za czymś	to be in favour of something
całkowicie	completely
cieszyć się	to be glad/ happy
cudowny/ wspaniały	marvellous
drogi	expensive, dear
głupi	stupid
imponujący	impressive
interesować się czymś	to be interested in something
kochać	to love
kochany	dear
lubić	to like, to enjoy
lubię to	I like it
łatwy	easy
mieć czegoś dość	to be fed up with something
miły	pleasant
może	perhaps
możliwy	possible
myśleć	to think
naprawdę	really
nawet	even
nie mieć pojęcia	to have no idea/no clue
niegrzeczny	naughty
niemożliwy	impossible
nienawidzić	to hate
niepewny	unsure
niespokojny	anxious, apprehensive
niewiarygodny	unbelievable
nudzić się	to be bored
okropny	terrible
pewny, na pewno	definite, definitely, certainly
pomysł	idea
popsuty, zepsuty	broken, damaged
pożyteczny	useful
prawdopodobnie	probably
prawdziwy	real
prosty	simple
przygnębiony	depressed
straszny	dreadful
szkoda, (że …)	it’s a shame/pity (that …)
tani	cheap
to jest niepoprawne	that’s not right/correct
to zależy od …	it depends on …, whether …
trudny	difficult
ważny	important
wierzyć	to believe
woleć	to prefer
wrażliwy	sensitive
wspaniały	wonderful, excellent, brilliant
wszystko jedno	it doesn’t matter, it’s all the same
wygodny	comfortable
zabawny	amusing, funny
zadowolony	happy, glad, pleased, satisfied
zaskoczony	surprised
zgadzać się	to agree
zły, zagniewany	cross, angry, annoyed
znakomity, wybitny	excellent, outstanding
życzyć	to wish

Expressions of time

Seasons

Polish	English
jesień	autumn
lato	summer
pora roku	season
wiosna	spring
zima	winter

Months of the year, days of the week

Polish	English
czerwiec	June
czwartek	Thursday
dzień	day
grudzień	December
kwiecień	April
lipiec	July
listopad	November
luty	February
maj	May
marzec	March
miesiąc	month
niedziela	Sunday
październik	October
piątek	Friday
poniedziałek	Monday
rok	year
sierpień	August
sobota	Saturday
styczeń	January
środa	Wednesday
tydzień	week
wrzesień	September
wtorek	Tuesday

The Clock

Polish	English
czas	time
dokładnie	exactly
godzina	hour (length)
Która jest godzina?	What time is it?
kwadrans	a quarter
na czas	on time
o której godzinie?	at what time?
południe	midday
pół	half
północ	midnight
późno	late
spóźnia się, śpieszy się (zegar, zegarek)	it is slow, it is fast (clock, watch)

Other expressions of time

Polish	English
chwila	moment
codziennie	every day
czasami	now and again, sometimes
czasy	times
często	often
data	date
do niedawna	until recently
dzisiaj/ dziś	today
jutro	tomorrow
już	already
na początku	at first
nagle	suddenly
następny	next
natychmiast, zaraz	immediately, straight away
niedługo	soon
noc	night
normalnie	usually
obecny, teraźniejszy	present (time, tense)
od czasu do czasu	from time to time
od	from, since
ostatni	last
ostatnio	recently, lately
początek	beginning, start
pojutrze	the day after tomorrow
popołudnie	afternoon
poprzedni	former
potem, następnie	afterwards
powoli	slowly
prawie	almost, nearly
przedtem	beforehand
przedwczoraj	the day before yesterday
przeszłość, przeszły	past (time, tense)
przez	for (length of time)
przyszłość, przyszły	future (time, tense)
rano	(in the) morning
raz	once
rzadko	seldom, rarely
skończyć	to finish
szybko	quickly
teraz	now
trwać	to last
w międzyczasie	in the meantime
wcześnie	early
wczoraj	yesterday
wieczór	evening
wiek/ stulecie	century
wielokrotnie	again and again, many times
wreszcie	finally
wtedy	then
z wyprzedzeniem	in advance
zakończyć	to finish
zawsze	always
znowu	again
zwykle	usually

Location and distance

Polish	English
blisko	near
być położony, znajdować się	to lie, to be situated, to find oneself
daleko	far
do przodu	forwards
do tyłu	backwards
gdzieś	somewhere
miasto	town/city
miejsce	place
mila	mile
na dnie, poniżej	at the bottom, below
na dworze	outside, outdoors
na zewnątrz	outside
niedaleko, blisko	nearby, close to
nigdzie	nowhere
od...do	from … to
odległy	distant
pomiędzy	among, between
ponad	above
prosto	straight ahead
róg	corner
strona	side
tam	(over) there
tam i z powrotem, powrotny (bilet)	there and back, return (ticket)
tu	here
wewnątrz	inside, indoors
wracać	to go back
wszędzie	everywhere
zostać	to stay

Weights and measures

Polish	English
butelka	bottle
cały	whole
cienki	thin
ciężki	heavy
dość/ wystarczająco	enough
dużo, wiele	a lot of, lots
funt	pound
gruby	thick, fat
inny	other, different
kawałek	piece
kilka	a few, several
lekki	light
miara	measure
mierzyć	to measure
mniej więcej	about, roughly, more or less
oba	both
ogromnie	enormously
około	about
opakowanie	wrapping
paczka	parcel
pełny	full
plaster	slice
pojedynczy	single
przynajmniej	at least
pudełko, pudło	box
pusty	empty
puszka	can, tin
rozmiar	size
rzecz	thing
szeroki	wide
średniego rozmiaru	medium-sized
torba	bag
trochę	a little, a bit, some
trochę, niewiele	little, not much
waga	weight
ważyć	to weigh
wszystko	everything, all

Shape

Polish	English
koło	circle
kwadrat	square
okrągły	round
prostokąt	rectangle
trójkąt	triangle

Weather

Polish	English
błyska się	it’s lightning
błyskawica	(flash of) lightning
burza	storm
burza z piorunami	thunderstorm
chłodno	cool
chmura	cloud
cień	shadow
ciężki, ostry	heavy, severe
deszcz	rain
grad	hail
grzmi	it’s thundering
grzmot	thunder
księżyc	moon
ładna pogoda	fine weather
mgła	fog
mokro	wet
niebo	sky
pada grad	it’s hailing
pochmurnie	overcast, cloudy
pogoda	weather
prognoza pogody	weather forecast
przelotny deszcz	shower
stopień	degree
sucho	dry
śnieg	snow
świecić	to shine
świeży	fresh
wilgotny	damp
zamarzać	to freeze
zimno	cold

Access

Polish	English
darmowy	free
otwarty	open
otworzyć	to open
wejście	entry, entrance
wstęp	admission
wyjście	exit (building)
zajęty	occupied, engaged
zakazany	forbidden
zamknąć	to close
zamknięty	closed
zjazd	exit (motorway)

Correctness

Polish	English
dobre, złe zachowanie	good, bad behaviour
fałszywe, błędne	false, wrong
korekta, poprawa	correction, improvement
mieć rację	to be right
mylić się	to be wrong
obowiązkowy	compulsory
pomyłka , błąd	mistake, error
poprawny, prawidłowy	right, correct
skorygować, poprawić	to correct, to improve

Materials

Polish	English
bawełna	cotton
drewno	wood
jedwab	silk
tektura	cardboard
papier	paper
skóra	leather
srebro	silver
szkło	glass
wełna	wool
złoto	gold
zrobiony z	made of
żelazo	iron

Common abbreviations

Polish	English
dr	doctor
funt brytyjski	£ = pound sterling
itd.	etc = and so on
m.in.	among other things
np.	eg = for example
PKP	Polish Railways
prof.	professor
tel.	telephone
tj.	ie = that is
ul.	street
wg	according to
WP	Polish Armed Forces
zł.	Polish Zloty

Theme based vocabulary (Foundation Tier)

Identity and culture

Me, my family and friends

Polish	English
(bardzo) lubię …	I like ... (very much)
bezczelny	cheeky
bliźnięta	twins
broda	beard
brzydki	ugly
być w dobrym/ złym nastroju	to be in a good/bad mood
być zawstydzony/ wstydzić się	to be/feel ashamed
być zdenerwowanym	to be annoyed
całować	to kiss
chłopak	boy
cichy	quiet
cierpliwy	patient
członek rodziny	member of the family
czuć	to feel
data urodzenia	date of birth
denerwować kogoś	to get on someone’s nerves, to annoy someone
dorosły	adult, grown-up
dowód osobisty	identity card
dziecko	child
dziewczyna	girl
dziwny	strange, odd
głowa	head
imię	first name
istota ludzka	human being
jedynak	only child
karmić	to feed
kłócić się, spierać się	to quarrel, to argue
kobieta	woman
kręcony	curly
krok	step
ładny	nice, pretty
lubić	to like
ludzie	people
marzenie	dream
mąż	husband
mężczyzna	man
miejsce urodzenia	place of birth
miejsce zamieszkania	place where you live
młodość	youth
narodziny, poród	birth
nazwać (coś/ kogoś)	to name, to call (something/someone)
nie mogę znieść.../ nie lubię…	I can’t stand .../I don’t like ...
nieśmiały	shy
niezależny	independent
nogi	legs
oczy	eyes
oddzielić	to separate
odwiedzać	to visit
okulary	spectacles, glasses
opiekować się	to care for, to look after
osobowość	personality
oznaczać	to mean
palce	fingers
piękny	beautiful
płakać	to cry
płeć	sex, gender
plecy	back
pojedynczy	single
pomocny	helpful
poślubić	to marry
poważny	serious
powód	reason
pozbawiony poczucia humoru	without a sense of humour
poznać	to get to know
pozwolić	to allow
prosić, błagać	to ask, to beg
przedstawić się	to introduce oneself
przepraszać	to apologise
przezwisko	nickname
przyjaźń	friendship
razem	together
ręce	hands
rozwiedziony	divorced
rygorystyczny	strict
sam	alone
samolubny	selfish
schludny, zadbany	tidy, neat
spokojny	calm
ślub	wedding
słynny	famous
śmieszny, komiczny	funny, comical
smutny	sad
sprzeczka	argument
staromodny	old-fashioned
stopa/y	foot/feet
szczery	honest
szczęśliwy	happy
szyja	neck
tatuaż	tattoo
twarz	face
typ, osoba	type, person
ucho	ear
uczucie	feeling
uprzejmy	polite
urodzić się (w dniu)	born (on)
usta	lips
uszy	ears
w separacji	separated
wąs(y)	moustache
wiek	age
wnuczka	grandchild
woleć	to favour, to prefer
wspierać	to support
wybaczyć	to forgive
wygladać jak	to look like
wziąć rozwód/ rozwieść się	to get divorced
ząb	tooth
zabawny	funny
zabawny, dowcipny	humorous, witty
zaręczyć się	to get engaged
znać (osobę)	to know (a person)
żona	wife
żonaty/ mężatka	married man/woman
związek	relationship
związek partnerski	civil partnership
żyć	to live
żywy	lively

Technology and everyday life

Polish	English
automatyczna sekretarka	answer phone
dane	data
drukarka	printer
drukować	to print
dzielić się	to share
dzwonek	ringtone, bell
dzwonić (telefon )	to call, to ring (phone)
kropka	dot
kupić	to buy
media społeczne	social media
nadużywać	to abuse
należeć do	to belong to
niebezpieczeństwo	danger
ochrona	protection
opisać siebie	to describe (oneself)
otrzymać	to receive
ściągnąć, pobrać	to download
pouczające, edukacyjne	informative, educational
pracować	to work
załadować, wgrać	to upload
rozwijać	to develop
ryzyko	risk
sieć	network
skrzynka pocztowa (email )	mail box (email)
strona główna (internet )	homepage (internet)
ukośnik	forward slash
usunąć	to delete
używać	to use
wiadomość	message
wprowadzić (dane do komputera/telefonu)	to enter (data into computer/phone)
wstydzić się, zawstydzający	to be ashamed, embarrassing
wysyłać	to send
wysyłać wiadomości SMS	to send an SMS/text message
zapisać dane na komputerze	to save data on computer

Free time activities

Polish	English
ananas	pineapple
basen kryty	indoor swimming pool
basen odkryty	outdoor swimming pool
bawić się, przyjemnie spędzać czas	to have fun, to enjoy oneself
biały	white
biegać	to run
brzoskwinia	peach
buty	shoes
cebula	onion
cel	goal
chodzić, iść	to walk, to go
ciągnąć	pull
cielęcina / kotlet wieprzowy	veal/pork cutlet
ciężko pracować	to work hard
cukier	sugar
cytryna	lemon
czajnik	kettle
czarny	black
czasopismo	magazine
czereśnia	cherry
czerwony	red
członek	member
dania na wynos	takeaway
danie dnia	dish of the day
danie główne	main course
dres	track suit
dyktafon	recorder, dictaphone
ekran (TV, komputer)	screen (TV, computer)
fasola	bean
film miłosny	romantic film
film przygodowy	adventure film
film rysunkowy	cartoon
gazeta	newspaper
głos	voice
groch	pea
gruszka	pear
grzyb	mushroom
herbatniki	biscuits
indyk	turkey
iść za	to follow
jabłko	apple
jadalnia	dining hall, dining room
jadłospis	menu
jajko	egg
jedzenie, żywność	food
kalafior	cauliflower
kąpielówki	swimming trunks
kelner	waiter
kiełbasa	sausage
klub młodzieżowy	youth club
konkurencja	competition
kostium kąpielowy	swim suit
kotlet schabowy	pork chop
kręgle	skittles, ten pin bowling
lody	ice cream
łowić ryby	to go fishing
łódka	sailing boat
łyżwiarstwo	ice-skating
makaron	noodles, pasta
malina	raspberry
marchewka	carrot
miękki	soft
morela	apricot
muzyka ludowa	folk music
napiwek	tip
narzekać	to complain
niebieski	blue
nurkować	to dive
obuwie	footwear
ocet	vinegar
ogłoszenie	advertisement
ogórek	cucumber
olej	oil
opłata wstępu, bilet wstępu	admission fee, entry ticket
orzech	nut
ostry, gorący	spicy, hot
owoc	fruit
owsianka	porridge oats
pić	to drink
pieczone mięso	roast meat
pieprz	pepper
pietruszka	parsley, parsnip
piosenka	song
płacić	to pay
płot	fence
pogadać	to have a chat
pokaz, przedstawienie	show, performance
polecać	to recommend
pomarańcza	orange
por	leek
porywające	thrilling
pragnienie	thirst
prasa	press
próbować, smakować	to try, to taste
przegrać, stracić	to lose
przekąska	snack
przynieść	to fetch, to get
przystawka	starter
pyszne	delicious
rachunek	bill
robić na drutach	to knit
rodzaj sportu	type of sport
rozrywka	entertainment, pastime
różowy	pink
rzeczy	things, items
rzucić	to throw
samoobsługa	self-service
sanki	sledge/sleigh
seler	celery
ser	cheese
siatkówka	volley ball
siedzenie	seat
skakać	to jump
słodki	sweet
smaczny	tasty
smażona kiełbaska	fried sausage
sok	juice
spotkać (kogoś)	to meet (someone)
strzelać	to shoot
surowy	raw
szachy	chess
szary	grey
szpinak	spinach
śliwka	plum
śmiać się	to laugh
tenisówki	plimsolls
tort/ ciasto	gateau
trenować	to train
truskawka	strawberry
tuńczyk	tuna
usiąść	to sit down
walczyć	to wrestle
wąchać	to smell
wędrówka	a walk, hike
wiadomości	news
widz	spectator
winogrona	grapes
wiosłować	to row
wspinać się	to climb
zabawka	toy
zacząć	to start, begin
zamówić	to order
zbierać	to collect
zielony	green
ziemniak	potato
zupa	soup
żeglować	to sail
żółty	yellow

Customs and festivals in Poland

Polish	English
Boże Narodzenie	Christmas Day
być zadowolonym z czegoś	to be pleased about something
choinka	Christmas tree
dostać, otrzymać	to get, to receive
Święto Konstytucji 3 Maja	Constitution Day, 3rd May
Dzień Matki	Mother's Day
Święto Niepodległości	Independence Day
Dzień Świętego Mikołaja, święty Mikołaj	St. Nicholas' Day, Father Christmas
gość	guest
gospodarz	host
kolędy	Christmas carols
Nowy Rok	New Year’s Day
obecny	present, attending
oczekiwać	to look forward to
pisanka	decorated Easter egg
podziękować	to thank
procesja uliczna	street procession
Środa Popielcowa	Ash Wednesday
świeca	candle
święcić pokarmy	to bless the food
święto	feast day, holiday
święto państwowe	public holiday
świętować	to celebrate
Sylwester	New Year’s Eve
ukryć, schować	to hide
uroczystość	celebration
Walentynki	St Valentine’s Day
Wielkanoc	Easter
Wielki Piątek	Good Friday
wieniec adwentowy	Advent wreath
Wigilia	Christmas Eve
zajączek wielkanocny	Easter bunny
zapalić	to light
zaprosić	to invite

Local, national, international and global areas of interest

Home, town, neighbourhood and region

Polish	English
apteka	pharmacy, chemist's
bankomat	cash point
benzyna	petrol
biblioteka	library
bilet	ticket
blok mieszkaniowy	block of flats
budynek	building
cena	price
chodnik	pavement
Coś jeszcze?	Anything else?
czekać w kolejce	to queue
czynsz	rent
czyścić	to clean
dach	roof
darmo	free of charge
deptak	pedestrian precinct
do wynajęcia	to rent, to hire
dół	downstairs
dom bliźniak	semi-detached house
dom handlowy	department store
dom szeregowy	terraced house
dom wolnostojący	detached house
dostarczyć	to deliver
drzewo	tree
dworzec kolejowy	railway station
dywan	carpet
dzwonić	to ring
fabryka	factory
filiżanka	cup
galeria sztuki	art gallery
garnek	pot/saucepan
góra	mountain
gospodarstwo	farm
gospodarstwo domowe	household
gotować	to cook
iść do domu	to go home
jubiler	jeweller’s
kask	helmet
kąt, róg (ulicy)	corner (of street)
klient	customer
klucz	key
koc	blanket
komoda	chest of drawers
korytarz	corridor
korzyść, zaleta, przewaga	advantage
koszyk na zakupy	shopping basket
krajobraz	landscape
księgarnia	book shop
kubek	mug
kuchenka, piec	cooker, stove
kwiat	flower
las	wood, forest
lekki	light
lodówka	fridge
lustro	mirror
łąka	meadow
łóżko piętrowe	bunk bed
łyżeczka	teaspoon
łyżka	spoon
marka	brand, make
meble	furniture
metro	underground train, tube
miasto	town
miejsce	place
mieszkanie	flat, apartment
mieszkaniec	inhabitant
most	bridge
motocykl	motor bike
na piętrze	upstairs
na wsi	countryside
niekorzyść	disadvantage
nóż	knife
obraz	picture
obrus	tablecloth
oferta specjalna	special offer
ogrzewanie	heating
opróżnić	to empty
otoczony przez	surrounded by
owinąć	to wrap up
palnik	hob
papierniczy	stationery (shop)
paragon	receipt
parter	ground floor
patelnia	pan
piekarnia	bakery
piekarnik	oven
piętro	floor, storey
plac zabaw	playground
plakat	poster
pociąg	train
poddasze, strych	attic, loft
podłoga	floor
poduszka	pillow
pole	field
półka	shelf
położyć	to put
pomnik	monument
posiłek	meal
pożyczyć	to borrow
pralnia chemiczna	dry cleaner's
prysznic	shower
przedmieście	suburb
przedpokój	hall
przejście dla pieszych	zebra crossing, pedestrian crossing
przeprowadzić się	to move house
przyjemność	pleasure
przymierzyć	to try on
przyrząd, urządzenie	apparatus, appliance
przystanek	stop
pukać (do drzwi )	to knock (at the door)
robić zakupy	to shop
roślina	plant
rower	bicycle
rynek	market place
rzecz	thing
rzeka	river
rzeźnik, sklep mięsny	butcher's
salon fryzjerski	hairdresser’s
sąsiad	neighbour
schody	stairs
schody ruchome	escalator
ściana	wall
sklep	shop
sklep odzieżowy	clothes shop
sklep spożywczy	grocer’s shop
skrzyżowanie	crossroads
smażyć	to fry
sprzątać	to tidy up
sprzedaż, wyprzedaż	sale, (clearance) sale
stacja benzynowa	petrol station
stolica	capital city
sufit	ceiling
sygnalizacja świetlna, światła	traffic lights
szafka	cupboard
szuflada	drawer
talerz	plate
torba na zakupy	shopping bag
tramwaj	tram
trawnik	lawn
umywalka	wash-basin
wanna	bathtub
warzywa	vegetable
widelec	fork
wieś	village
wieża	tower
włączyć	to turn on/switch on
własny	own
wózek na zakupy	shopping trolley
wydawać pieniądze	to spend money
wykąpać się	to have a bath
wyłączyć	to turn/switch off
wyprzedane	sold out
wyspa	island
wystawa sklepowa	shop window
wzgórze	hill
zamówienie	order
zamrażarka	freezer
zaoferować	to offer
zasłona	curtain
zatankować	to fill up with petrol/diesel
ziemia	land
złamany	broken
żywopłot	hedge

Social issues

Polish	English
bezradny	helpless
ból	pain, ache
brzuch	stomach
być chorym/ chorować	to be sick
być rannym	to be injured
być w dobrej formie	to be in good form
być zależnym od	to be dependent on
choroba	illness
chory	ill
cudzoziemiec	foreigner
Czuję się chory, niedobrze mi	I feel ill, I feel sick
dbać, opiekować się,	to care for, to look after
dobrowolnie	voluntarily
dom rodzinny	family home
dom starców	old people's home
gruby	fat
humanitarny	humane
karetka pogotowia	ambulance
kolor skóry	colour of the skin
krew	blood
lekarstwo	medicine
ludzki	human
martwić się	to worry
nagroda	prize
nałóg	addiction
narkotyk	drug
nieprzytomny	unconscious
nieżywy	dead
nowotwór, rak	cancer
obcy	foreign
oddech	breath
odżywianie	nourishment, nutrition
otyły	obese
palić	to smoke
pierwsza pomoc	First Aid
pijany, odurzony	drunk, intoxicated
poddać się	to give up
pomóc	to help
przytyć	to put on weight
rada	advice
skaleczyć/ zranić	to injure
rasa	race
rasistowski	racist
równość	equality
ruch, ćwiczenie	movement, exercise
schronisko	hostel
schronisko dla zwierząt	animal shelter
schudnąć	to lose weight
serce	heart
spokój, cisza	peace, quiet
straż pożarna	fire brigade
szkodliwy	damaging, harmful
szpital	hospital
świadomy	conscious
tłusty	fatty
trzymać, utrzymać	to hold, to keep
umrzeć	to die
uzależniony	addicted
uzależniony od narkotyków	drug addict
wada	fault, disadvantage
waga	weight
wątroba	liver
wolontariusz	volunteer
wygrać	to win
wypadek	accident
cnota, zaleta	virtue, advanatage
zatrzymać	to stop
zdrowie	health
zdrowy	healthy
złamać	to break
życie, żyć	life, to live
żyła	vein

Global issues

Polish	English
alternatywne źródło energii	alternative source of energy
ankieta	survey
bez ołowiu	lead free
bezdomny	homeless
bezrobotny	unemployed
bieda	poverty, hardship
bogaty	rich
brudny	dirty
chronić	to protect
czyścić	to clean
dom	house
efekt cieplarniany	greenhouse effect
elektrownia	power station
energia słoneczna	solar energy
głośny	noisy
grozić	to threaten
guma do żucia	chewing gum
gwałtowny	violent
hałas	noise
kosz na śmieci	rubbish bin, litter bin
kraść	to steal
kwaśny deszcz	acid rain
makulatura	waste paper
na dworze	outside
niebezpieczny	dangerous
niszczyć	to destroy
odpady organiczne	organic waste
ofiara	victim
ogólnoświatowy	worldwide
ogrzewanie	heating
opakowanie	packaging
oszczędzać	to save
paliwo	fuel
poczucie własnej wartości	self esteem
pojemnik na śmieci	dustbin
potrzebować	to need
powietrze	air
przeludniony	over-populated
przemoc	violence
przestępca	criminal
przestępstwo	crime
przyjazny dla środowiska	environmentally friendly
publiczny	public
rosnąć	to grow
ruch drogowy	traffic
samotny	lonely
silny	strong
skażenie, zanieczyszczenie	pollution
skorupka	eggshell
słaby	weak
sondaż	opinion poll
społeczeństwo	society
szacunek	respect
szkodliwy	harmful
sztuczne tworzywo	synthetic material
ścieżka rowerowa	cycle lane
śmieci, odpady	rubbish, waste
środki transportu	means of transport
środowisko	environment
tlen	oxygen
ubogi	poor
ubóstwo	poverty
uchodźca	refugee
uciekać/ uciec	to flee
uszkodzić, zaszkodzić	to damage, to harm
warstwa ozonowa	ozone layer
węgiel	coal
wojna	war
wrogi	hostile
wspierać	to support
wymierać	to die out
wypędzić, wydalić	to drive out, to expel
wyrzucić	to throw away
zagrzać	to heat, to warm up
zamarznąć	to freeze
zanieczyszczać	to pollute
zanieczyszczenie powietrza/ wody	air/water pollution
złodziej	thief
zniknąć	to disappear
żebrak	beggar
życie	life

Travel and tourism

Polish	English
Afryka	Africa
afrykański	African
Ameryka	America
amerykański	American
aparat fotograficzny	camera
angielski	English
Anglia	England
atrakcja turystyczna	tourist attraction
Austria	Austria
austriacki	Austrian
auto, samochód	car
awaria	breakdown
Azja	Asia
bagaż	luggage
Belgia	Belgium
belgijski	Belgian
bilet	ticket
biletomat/ automat biletowy	ticket machine
biuro podróży	travel agency
cel	destination
cierpiący na morską chorobę	seasick
czekać na	to wait for
doświadczyć	to experience
droga, ścieżka	road, path
Dunajec	Dunajec
Dzwon Zygmunta	Zygmunt Bell
Europa	Europe
europejski	European
Francja	France
francuski	French
Gdańsk	Gdańsk
Gdynia	Gdynia
godziny otwarcia	opening times
Hiszpania	Spain
hiszpański	Spanish
Holandia	Netherlands
holenderski	Dutch
Irlandia	Ireland
irlandzki	Irish
jeszcze raz	again
jezioro	lake
Kanał Angielski	English Channel
Kanał la Manche	English Channel
kasa biletowa	ticket office
kemping, obozowisko	campsite
kierunek	direction
korek uliczny	traffic jam
Kraków	Cracow
Londyn	London
lot	flight
lotnisko	airport
łódź	boat
mapa drogowa	road map
morze	sea
Morze Bałtyckie	Baltic Sea
namiot	tent
Niemcy	Germany
niemiecki	German
nocleg	overnight stay
nocleg ze śniadaniem	B&B
obozować	to camp
odebrać	to collect, to pick up
odejść	to leave, to go away
Odra	River Odra
odwiedzić	to visit
opalać się	to sunbathe
oparzenie słoneczne	sunburn
opłata za przejazd	fare
opona	tyre
opóźnienie	delay
pamięć	memory
pas bezpieczeństwa	seat belt
pasażer	passenger
pełne wyżywienie	full board
peron	platform
Pieniny	Pieniny
plaża	beach
płyn/ krem do opalania	suntan lotion
poczekalnia	waiting room
podróż	journey, trip
podróż w obie strony	round trip
podróżny	traveller
podróżować	to travel
pokój dwuosobowy	double room
pokój podwójny	twin bedroom
pokój jednoosobowy	single room
Polska	Poland
Poznań	Poznań
prom	ferry
przegapić, spóźnić się, tęsknić	to miss
przenocować	to stay overnight
przewodnik	guide
przybyć	to arrive
przyczepa kempingowa	caravan
Rosja	Russia
rosyjski	Russian
samolot	aeroplane
schronisko młodzieżowe	youth hostel
skrzynka na listy	letter box
spędzać czas	to spend time
sprawdzić	to check
Stare Miasto	Old Town
Sukiennice	Cloth Hall
szafka	locker
Szkocja	Scotland
szkocki	Scottish
szukać	to look for, to search
Szwajcaria	Switzerland
szwajcarski	Swiss
Szwecja	Sweden
szwedzki	Swedish
Tatry	Tatry
Toruń	Toruń
tory	track
trener	coach
w drodze	on the way
wakacje	holiday
Walia	Wales
walijski	Welsh
walizka	suitcase
warte zobaczenia	worth seeing
Wawel	Wawel
wejść	to get in
widok	view
Wielka Brytania	Great Britain
Wisła	river Vistula
Włochy	Italy
włoski	Italian
Wrocław	Wrocław
wybrzeże	coast
wycieczka	tour, excursion
wyjechać	to depart, to leave
wyjście ewakuacyjne	emergency exit
wypełnić	to fill in
wypożyczalnia rowerów	bicycle hire
za granicą	abroad
Zakopane	Zakopane
zamek	castle
Zamek Królewski	Royal Castle
zmienić	to change
znaczek pocztowy	postage stamp
znany	popular, well-known
zostać	to stay
zwiedzać	to sightsee
zwiedzanie miasta	sightseeing tour of a town/city

Current and future study and employment

My studies

Polish	English
dyrektor szkoły	headteacher, principal
język obcy	foreign language
lekcja	lesson
niesprawiedliwy	unfair
przedmiot szkolny	school subject
sprawiedliwy	fair, just
sprytny	clever, smart, cunning
temat, przedmiot	subject
uczyć (kogoś)	to teach (someone)
uczyć się	to learn

Life at school/college

Polish	English
apel	assembly
aula	assembly hall
bardzo dobry	very good
biuro	office
tablica	black/whiteboard
bluzka	blouse
ćwiczenie	exercise
ćwiczyć	to practise
dobry	good
dozorca	caretaker
ferie, wakacje	holidays
garnitur	suit
gimnazjum	secondary school
golić	to shave
hala sportowa/ sala gimnastyczna	sports hall
iść na wagary, wagarować	to play truant
koszula	shirt
krawat	tie
kreda	chalk
laboratorium językowe	language lab
leniwy	lazy
linijka	ruler
malować	to paint
mówić, opowiadać	to tell, to narrate
mundurek	school uniform
nieobecny	absent
niewystarczający	insufficient
obliczyć	to calculate
obudzić się	to wake up
ocena	grade, mark
odpowiadać	to answer
pasta do zębów	toothpaste
pisemny	written
plan lekcji	timetable
plecak	rucksack
płaszcz	coat
pokój	room
pokój nauczycielski	staffroom
poprawić	to correct
poradzić sobie	to manage, to cope
powtarzać	to repeat
pracowity	hard working
presja, aby osiągnąć dobre oceny	pressure to achieve good marks/grades
próbować	to try
przebierać się	to get changed
przebieralnia	changing room
przerwa	break
pytanie	question
reguła	rule
rozbierać się	to get undressed
rozmawiać	to chat, to talk
rozumieć	to understand
rysować	to draw
słownik	dictionary
słuchać	to listen
spodnie	trousers
spódnica	skirt
strona	page
sukienka/ suknia	dress
szalik	scarf
szczoteczka do zębów	toothbrush
szkolna wycieczka	school trip
szkolne podwórze	playground
szkoła podstawowa	primary school
szkoła średnia	high school
szkoła z internatem	boarding school
świadectwo szkolne	school report
świadectwo ukończenia szkoły	school leaving certificate
temperówka	pencil sharpener
trwać	to last
tworzyć	to create
ubierać się	to get dressed
uczeń	student
udany	successful
umyć się	to have a wash
usiąść	to sit down
ustnie	orally
wiedzieć	to know (a fact)
wstać	to get up
wybierać	to choose
wybór	choice
wyjaśnić	to explain
wymiana	exchange
wystarczający	sufficient
zadanie domowe	homework
zadowalający	satisfactory
zapytać	to ask
zdać (egzamin/ test )	to pass (exam/test)
zostać za karę po lekcjach	to have a detention
zostawiać	to leave
zwracać uwagę	to pay attention

Education post-16

Polish	English
decydować	to decide
doświadczenie	experience, experiment
doświadczenie zawodowe	work experience
gotowe, wykonane	ready, done
kolega	friend
kurs	course
list	letter
matura	A-level equivalent
miejsce na uniwersytecie	university place
okazja	opportunity
płaca	wage
płaca minimalna	minimum wage
praca na pół etatu	part-time job
pracować	to work
praktyka	apprenticeship
praktykant	trainee
prawo jazdy	driving licence
rada	advice
semestr	term
szef	boss
szkolenia zawodowe	job training
szkoła zawodowa	vocational school
ubiegać się o	to apply for
zarabiać	to earn
życiorys (CV)	curriculum vitae (CV)

Jobs, career choices and ambitions

Polish	English
biuro	office
budować	to build
budowlaniec/ pracownik budowlany	builder
cały dzień	all day
chcieć, życzyć	to want, to wish
cieśla	carpenter
decydować	to decide
emeryt	pensioner
farmaceuta	pharmacist, chemist
fryzjer	hairdresser
gospodyni domowa	housewife
hydraulik	plumber
kariera	career
kasjer, urzędnik bankowy	cashier, bank clerk
kierowca ciężarówki	lorry driver
kucharz	chef, cook
lekarz	doctor
listonosz	postman
malarz, dekorator	painter, decorator
na zewnątrz, na otwartym powietrzu	outside, in the open air
nauczyciel	teacher
naukowiec	scientist
ogrodnik	gardener
piekarz	baker
pielęgniarka	nurse
podanie	application
podwyżka	pay rise
policjant	policeman
posiadać	to own
praca na pełny etat	full time work
praca na pół etatu	part time job
praca na zmiany	shift work
praca, zawód	job, occupation
pracownik	employee
proboszcz, ksiądz	parish priest
programista	programmer
projektant	designer
randka	date
rolnik	farmer
rozmowa kwalifikacyjna	job interview
rzeźnik	butcher
spełniać	to fulfil
spotkanie	appointment
sprzedawca	shop assistant
strażak	firefighter, fireman
szukać	to look for, to search for
urzędnik państwowy	civil servant
weterynarz	vet
właściciel	owner
wynagrodzenie	salary
zapłata	payment
zatrudniony	employed

Theme based vocabulary (Higher Tier)